یکی از مباحث داغ این روزها در شهرستان اشکذر، موضوع احداث کارخانه شیشه و ایجاد سنگ شکن در بالادست اشکذر و شهرک فولاد خضرآباد است، در این یادداشت به لحاظ علمی به مضرات گرد و غبار سیلیس برای سلامتی انسان می پردازیم.
اشکذر خبر: در میان سایر عوامل زیان آور که در صنایع و معادن موجود است گرد و غبار سیلیس معمولا ً بسیار بحث برانگیزبوده و دارای عوارض وخیمتری و غیر قابل درمان میباشد.
عوامل وکارهای مانند شکستن، سوراخ کردن، آسیاب کردن، منفجر و خرد کردن و مواردی از این قبیل موجب پخش شدن مقداری از گرد و غبار سیلیس در محیط می شود.
در صنعت شیشه سازی از موادی نظیر فلدسپار، دولومیت، سالت کیک و سودا، سیلیکا استفاده می شود و در واقع ۱۶ درصد ماده سازنده شیشه، سیلیکا میباشد. مراحل تولید شیشه در صنایع شیشه سازی دارای ۵ مرحله اساسی ۱–مخلوط کردن ۲–ذوب کردن ۳ –شکل دادن۴ –بتدریج سرد کردن۵ –عملیات نهایی میباشد.
تأثیر گرد و غبار سیلیس، موجب پیدایش بیماری ها و عوارض متعدد مانند بیماری سیلیکوزیس و سایر ضایعات ریوی مانند آمفیزم،ضایعات چشمی نظیر کاتاراکت،گرما زدگی و جراحات مختلف است.
از استشاق گرد و غبار سیلیس بیماری سیلیکوزیس به وجود می آید. زمانی که ذرات ریز و کوچک سیلیکایی وارد قسمت های عمیق شش می شوند و در آن ته نشین می شوند موجب ایجاد بیماری ها و زخم های ریوی خطرناک می شوند. از مضرات گرد و پودر سیلیس می توان به بیماری غیر قابل درمان سیلیکوزیس و سرطان ریه اشاره کرد. این بیماری قابل پیشگیری است ولی در حال حاضر درمان قطعی برای آن وجود ندارد و بهترین درمان می تواند قطع تماس با سیلیس است.
گرد و غبار (پودر سیلیس) ایجاد شده توسط برش ، سنگ زنی ، حفاری ، آسیاب و … بر روی این ماده معدنی می تواند حاوی ذرات کریستالی سیلیس باشد. این ذرات گرد و غبار بسیار کوچک هستند. شما نمی توانید آنها را ببینید. این گرد و غبار سیلیس قابل تنفس باعث بیماری ریه و سرطان ریه می شود. فقط مقدار بسیار کمی گرد و غبار سیلیس در هوا لازم است تا خطری برای سلامتی ایجاد کند.
سیلیس باعث آسیب دائمی به ریه می شود که می تواند ناتوان کننده باشد و به طور بالقوه منجر به مرگ شود. وقتی انسان سیلیس کریستالی را استنشاق می کنند ، بافت ریه با ایجاد ندولهای فیبروتیک و ایجاد اسکار در اطراف ذرات سیلیس به دام افتاده واکنش نشان می دهد. اگر گره ها خیلی بزرگ شوند ، تنفس مشکل می شود.
علائم سیلیکوز و COPD ممکن است واضح نباشند و در ابتدا می توانند شامل تنگی نفس ، درد قفسه سینه یا سرفه مداوم باشند. سیلیکوز و COPD می توانند آنقدر شدید باشند که باعث نارسایی تنفسی شوند و در نهایت منجر به مرگ شوند.
علاوه بر این ، قرار گرفتن در معرض سیلیس با سایر بیماری ها از جمله سرطان ریه و بیماری های کلیوی مرتبط است.
منابع:
* مقاله ارزیابی ریسک سلامت انسان در مواجهه با ذرات معلق سیلیس در صنعت شیشه سازی نویسندگان: الهام قازانچایی و بهشته جبلی دانشجویان ارشد – HSE دانشگاه پردیس بین الملل ارس تهران
* مضرات سیلیس بر بدن چیست؟
با وجود این همه خطراتی که گرد و غبار سیلیس برای سلامت انسان دارد چرا مسئولان به سلامتی مردم بی توجه بوده و از سرمایه گذار حمایت می کنند!!!!!!!؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟