اشکذر خبر: سنت‌های ﻧﺎﺩﺭﺳﺘﯽ ﺩﺭ ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﯼ ﻭ ﺧﺘﻢ شکل‌گرفته ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻭﻇﯿﻔﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎ ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ اصلاح آن‌ها ﺑﮑﻮﺷﻨﺪ . ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺮﺳﻮﻡ ﺍﺳﺖ  ﮐﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻋﺰﺍ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﯾﺪ ﻏﺬﺍ ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺎﻧﺎﻥ ﭘﺬﯾﺮﺍﯾﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﻭ …

ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺿﺮﻭﺭﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ حکمت‌های ﺷﺮﮐﺖ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﯼ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﯾﺎﺩ ﺧﺪﺍ ﻭ ﻗﯿﺎﻣﺖ افتاده ﻭ از دلبستگی او به دنیا بکاهد ﺣﺎﻝ ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺧﺘﻢ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻬﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﮑﻮﻫﯽ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻏﺬﺍ تهیه‌شده ﻭ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﯿﺎﺭ ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن ﻗﺮﺍﺭ ﮔﯿﺮﺩ، ﺁﯾﺎ می‌توان ﺁﻥ ﺭﺍ ﯾﺎﺩﺁﻭﺭ ﺁﺧﺮﺕ ﺩﺍﻧﺴﺖ؟ ﻭ ﺁﯾﺎ ﺍﺳﺎﺳﺎً ﺳﺰﺍﻭﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺧﺘﻢ، ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﭘﺬﯾﺮﺍﯾﯽ ﺑﺎﺷﺪ؟!

ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ ‏(ﻉ ‏) ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﮔﺮﻭﻫﯽ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭ واردشده ﻭ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ: «ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ، ﻣﺼﯿﺒﺖ واردشده ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ، ﺑﻪ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﺻﺒﺮ ﻭ ﺗﺤﻤﻠﺘﺎﻥ ﭘﺎﺩﺍﺵ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺷﺨﺺ ﻣﺘﻮﻓﯽ ﺭﺍ ﻧﯿﺰ ﺩﺭ ﺳﺎﯾﻪ ﺭﺣﻤﺖ ﺧﻮﯾﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ. ﺳﭙﺲ ﺍﺯ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻧﺪ». [1]

ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺍﯾﺖ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺭﺍ به‌سادگی ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﺷﻨﺎﯾﺎﻥ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻫﻤﺪﺭﺩﯼ ﺑﺴﻨﺪﻩ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺩﻻﯾﻠﯽ ﭼﻮﻥ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺭﻭﺣﯽ آن‌ها، ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ مصیبت‌دیده ﺍﯾﻦ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺭﺍ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﭘﺬﯾﺮﺍﯾﯽ ﺍﺯ آن‌ها ﺩﭼﺎﺭ ﺗﮑﻠﻒ ﻭ ﺩﺭﺩﺳﺮ ﺷﻮﻧﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﯾﺪ غذا را از منزل خود برای خانواده مصیبت‌زده بیاورند!

ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ ‏(ﻉ ‏) می‌فرماید: « ﻏﺬﺍ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻧﺰﺩ ﻣﺼﯿﺒﺖ ﺩﯾﺪﮔﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻭ ﮐﺮﺩﺍﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺟﺎﻫﻠﯿﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﻨﺖ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻏﺬﺍﯼ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﻮﺩ، همان‌گونه ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ‏(ﺹ ‏) ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺟﻌﻔﺮ ﺑﻦ ابی‌طالب، ﭼﻨﯿﻦ ﺭﻓﺘﺎﺭﯼ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻓﺖ.» ‏[2 ‏]

ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ آیا ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ با سنت اسلامی و توصیه‌های ائمه معصومین هماهنگ و مطابق است؟

ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮﺍﺭﺩ ما ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺳﻨﺖ ﺍﺳﻼﻣﯽ عمل‌نکرده ﻭ به‌جای آن‌که ﺑﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺩﻭﺵ ﻣﺼﯿﺒﺖ ﺩﯾﺪﮔﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺭﯾﻢ، با برنامه‌های نادرستی که به‌عنوان مراسم فوت رایج کرده‌ایم باعث شده‌ایم تا دغدغه پذیرایی از مهمانان شرکت‌کننده در مراسم؛ موجب فشار بیشتر بر روح و روان کسانی باشد که در غم از دست دادن عزیزی در تالم روحی بسر می‌برند

ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﺧﻮﺩ ﻧﯿﺰ ﻣﺘﺤﻤﻞ هزینه‌هایی ﭼﻮﻥ ﺧﺮﯾﺪﻥ ﺗﺎﺝ گل‌های گران‌قیمت، ﺍﻋﻼﻡ ﺗﺴﻠﯿﺖ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎ، ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ ﻭ.… می‌شویم ﮐﻪ ﻧﻪ ﺳﻮﺩﯼ ﺑﻪ ﻣﺘﻮﻓﯽ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ آن‌ها، ﺑﻠﮑﻪ باعث ناراحتی کسانی می‌شویم که توانایی مالی چندانی ندارند که با چنین هزینه‌هایی با بازماندگان ابراز هم دردی نمایند.

ﺩﺭ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ، نشان دادن چنین ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﯼ ﺗﺠﻤﻼﺗﯽ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ آن‌که موجب ﺗﺴﻼﯼ ﺧﺎﻃﺮ مصیبت دیگان باشد گویا فرصت برای تفاخر ﺑﺮﺧﯽ ﺍﻓﺮﺍﺩ است به ﺛﺮﻭﺕ، ﻫﻨﺮ، ﻣﻘﺎﻡ و منصب چندروزه دنیا که قطعا ﭼﻨﯿﻦ ﺭﻓﺘﺎﺭﯼ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺩﯾﻦ ﻣﻘﺪﺱ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﯿﺴﺖ.

ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺧﺘﻢ، ﺑﺎﯾﺪ دست‌کم ﺳﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ آن‌ها ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﺼﯿﺒﺖ ﺩﯾﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﻋﺒﺮﺕ ﮔﺮﻓﺘﻦ از دنیای بی‌وفا و مراقبت برای فریب نخوردن از تجملات و زرق‌وبرق ناپایدار و چندروزه دنیا؛ ﺳﻮﻡ ﻫﻢ ﻣﻮﺟﺐ تعالی روح ﻣﺘﻮﻓﯽ باشد ﻭ ﻫﺮ ﭼﻪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ، نمی‌تواند ﺭﻓﺘﺎﺭﯼ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﺁﯾﺪ.

ﺍﻟﺒﺘﻪ بدیهی است که تغییر دادن و هدایت این‌گونه مراسم به جایگاه مورد تایید اسلام کاری نیست که یک‌شبه مقدور باشد ولی مسلم است که اگر عموم مردم برای اصلاح مراسم مساعدت نمایند آن هدف متعالی مورد تایید اسلام هم محقق خواهد شد و بسیار به‌جا و شایسته است که از حرکت فرهنگی – دینی که از مدتی پیش در این زمینه آغازشده و بسیار هم موثر بوده است حمایت و پشتیبانی به عمل آید در پایان از خانواده‌های مصیبت دیدگان محترمی که در مراسم فقدان عزیزان خود باوجود تمکن مالی جهت همگامی و همراهی با این برنامه از پذیرایی در مراسم ختم فوت‌شدگان خود از پذیرایی غذایی شرکت‌کنندگان خودداری نمودند تشکر و قدردانی به عمل می‌آید.

پی‌نوشت‌ها:

‏[1 ‏]. ﺣﺮ ﻋﺎﻣﻠﯽ، ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺍﻟﺤﺴﻦ، ﻭﺳﺎﺋﻞ ﺍﻟﺸﯿﻌﺔ، ﺝ 3، ﺹ 218، ﺡ 3451، ﻣﺆﺳﺴﺔ ﺁﻝ ﺍﻟﺒﯿﺖ، ﻗﻢ، 1409 ﻫـ ﻕ.

‏[2 ‏]. ﻫﻤﺎﻥ، ﺹ 237، ﺡ,3504