اشکذر خبر – علی دهقانی اشکذری: در ادامه ی بحث بررسی حقوقی آلودگی محیط زیست اشکذر که از یادداشت قبل آغاز کردیم در این یادداشت به بررسی ” مسئولیت کیفری” عاملان آلودگی محیط زیست می پردازیم .
آلوده کردن محیط زیست اعم از هوا ، آب ، خاک و زمین ” جرم ” است و در قانون برای آن مجازات تعیین شده است .
طبق ماده 688 قانون مجازات اسلامی هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود جرم است و دارای مجازات ” تا یک سال زندان ” می باشد .
تشخیص این که اقدامات متعدد آیا تهدیدی علیه بهداشت عمومی و آلودگی محیط زیست محسوب می شود یا خیر بر عهده ی وزارت بهداشت و سازمان حفاظت از محیط زیست است . که البته رسیدگی به این تخلفات به عهده “دادستان ” می باشد .
سازمان حفاظت محیط زیست طبق قانون موظف است که استانداردهای هوای پاک و آلوده کننده های حاصل از کارخانجات و کارگاه ها را “با توجه به کیفیت آب و هوای آن منطقه” تعیین نماید .
در صورتی که صاحبان و مسئولان کارخانجات و کارگاه ها ی آلوده کننده ظرف مهلت مقرر مبادرت به رفع آلودگی نکنند به دستور دادستان بلافاصله از کار و فعالیت آن ها جلوگیری به عمل می آید . و این دستور توسط مامورین انتظامی بلافاصله به اجرا گذاشته می شود .
ادامه فعالیت این کارخانه ها نیازمند صدور مجوز از سازمان حفاظت محیط زیست و یا رای دادگاه صلاحیت دار می باشد .
علاوه بر آن در مواقع ضروری و شرایط جوی نامناسب و خطرناک رییس سازمان حفاظت محیط زیست می تواند با اخطار سریع کارخانجات آلوده کننده را تعطیل نماید .
همچنین واحدهای تولیدی مکلفند حداقل 10 درصد از فضای تخصیص داده شده به احداث واحدهای تولیدی را به ایجاد فضای سبز و مشجر و کشت درختان مناسب منطقه اختصاص دهند.
“صاحبان و مسئولان کارخانجات و کارگاه های آلوده کننده که برخلاف موارد فوق عمل کنند برای بار اول به جزای نقدی و در صورت تکرار به دو ماه تا شش ماه زندان محکوم میگردند .”
مسئولان این کارخانجات علاوه بر محکومیت های فوق مکلف به پرداخت ضرر و زیان وارد شده به محیط زیست و افراد نیز هستند .
ان دسته از مسئولان کارخانجات که از بازرسی ماموران سازمان حفاظت محیط زیست ممانعت به عمل آورند نیز به جزای نقدی و در صورت تکرار به یک ماه تا سه ماه زندان محکوم می شوند .
این موضوعات در قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب 1374 پیش بینی شده است و فلسفه وضع این قوانین تحقق اصل 50 قانون اساسی است که در شماره قبل به آن اشاره شد .
سوال مهمی که مطرح می شود این است که چه کسانی می توانند از این کارخانجات طرح شکایت نمایند ?
پاسخ آن بدین شرح است :
1. سازمان حفاظت محیط زیست .
2. وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی .
3.دادستان شهرستان .
4. سازمان های مردم نهاد .
بر اساس ماده 66 قانون آیین دادرسی کیفری سازمان های مردم نهادی که اساسنامه آن ها در زمینه حفاظت از محیط زیست است می توانند نسبت به جرایم ارتکابی در زمینه های محیط زیست ” اعلام جرم کنند و در تمام مراحل رسیدگی شرکت نمایند .”

درشماره آینده این بحث را پی خواهیم گرفت .
ادامه دارد ….