اشکذرخبر؛ اعمال و اداب شب عید فطر، برای پیدا کردن امادگی روحی در ورود به روز عید سعید فطر است. در حقیقت، اثار معنوی و روحی اعمال این شب بر جان و دل بنده، بیشترین گنجایش را جهت دریافت هدایای معنوی و موهبت های ملکوتی در روز عید فطر، می بخشد. « وقت ظهور اثار اعمال ماه رمضان و اعطای پاداش عبادت ان، روز عید است. بنابراین، هرکس در شب عید، مراقبت بیشتر و بهتری از خود نماید، و در جبران کاستی های خویش بکوشد بهره بیشتری از پاداش های الهی در روز عید خواهد داشت. و باید دانست که امر عبادت در این شب، بسی مهم است. تا انجا که امام سجاد علیه السلام به فرزندان خویش دراین باره سفارش می کرد و می فرمود: «این شب، دست کمی از شب قدر ندارد» پس بر سالک راه، لازم است که در این شب، کوشش خود را افزون تر کند، و در عبادت و مراقبت تلاش بیشتری کند؛ چرا که با توجه به شرافتی که این شب دارد، وقت پاداش و اخر کار است و خدمت بیشتر و محکم تری می طلبد. پس در این شب به ایمه معصومین علیهم السلام توسل جوید، و از انها بخواهد که او را در اصلاح اعمالش یاری نمایند. و در این توسل، سعی کند کاستی های خود را برطرف کرده، خود را به کمال برساند».۱

امام باقر علیه السلام می فرمود: «پدرم علی بن حسین علیه السلام، شب عید فطر را در مسجد می ماند و تا صبح نماز می خواند و می فرمود: پسرم! این شب، کمتر از شب قدر نیست».۲

حضرت علی علیه السلام نیز فرموده است: «شایسته است که ادمی در طول سال، چهار شب دست از هر کاری بردارد و به عبادت خدا بپردازد: شب عید فطر، شب عید قربان، شب نیمه ماه شعبان، و شب اول رجب».۳

و از اعمال دیگر این شب، زیارت امام حسین علیه السلام برای هرکس و در هر کجا که باشد. از امام صادق علیه السلام روایت شده است که هرکس قبر امام حسین علیه السلام را در شب عید فطر و شب عید قربان زیارت کند، خدا گناهان گذشته اش را بیامرزد.۴

نکته ای که درباره توصیه به زیارت امام حسین علیه السلام در شب عید فطر، وجود دارد این است که در این عمل، از جمله، انچه مهم است، توجه به تربت خونین شهید، و الفاظ و مضامینی است که در این زیارت به کار رفته است؛ الفاظ و مضامینی که همه حاکی است از فلسفه عاشورا، و به طور کلی، فلسفه تحرک داشتن و با حماسه بودن و قیام در برابر ستم، در هر جا و در هر وقت، بدین گونه می بینیم که اسلام، عبادت را، عید را، زیارت شهیدان را، و خلاصه همه عوامل پدید امدن یک جامعه انسانی و درست را، در هم امیخته، و در احکام خود رعایت نموده است. این است که در اسلام، همواره، فرد با جامعه، و جامعه با فرد، و همه با خدا در حال ارتباطند.۵

۱- مراقبات، ج ۲، صص ۱۲۸ و ۱۲۹

۲- دایره المعارف تشیع، ج ۱۲ ص ۵۲۹

۳- همان.

۴- همان.

۵- محمدرضا حکیمی، بعثت، غدیر، عاشورا، مهدی، ص ۱۵۵

منبع: مجله  گلبرگ  شهریور ماه سال ۱۳۸۹ شماره ۱۲۲؛ حوزه نت