بقعه سلطان محمود شاه بندرآباد

بقعه سلطان (محمود شاه) بندرآباد رستاق یکی از مجموعه‌های تاریخی شهرستان اشکذر است که نیاز به معرفی و توجه بیشتری دارد این مجموعه تاریخی بسیار زیبا و ارزشمند در روستایی به نام بندرآباد واقع‌شده است. در این مجموعه محرابی به چشم می‌خورد که طرفین آن دو اتاق کوچک با تزئینات کاشی فیروزه‌ای وجود دارد. در این بقعه آثار و قبور متعددی دیده می‌شود که محل دفن عده‌ای از مشایخ سلسله دارائی است.این بنا که در روستای بندرآباد واقع شده است، خانقاه شیخ تقی الدین دادامحمد (شیخداد) بوده است. از حیث نقشه ساختمانی و طرز بنا به مسجد شباهت کامل دارد.

مسجد ریگ مجومرد

مسجد ریگ مجومرد از آثار تاریخی قرن نهم هجری قمری است که به علت هجوم ریگ، تا سال ۱۳۷۰ هـ. ش در زیر شن مدفون بوده ولی چند سالی است که از زیر شن بیرون آمده است. در اطراف آن نیز تپه های ماسه ای فراوانی دیده می شود. بانی احتمالی مسجد ریگ مجومرد ، حاجی کمال الدین است که قبر آن در وسط بقعه با خط نسخ خوش بر کاشی معرق خودنمایی می کند. محراب مسجد هم مزیّن به کاشی کاری معرّق می باشد. البته در زمان بازسازی مسجد، بقعه ای با ۲۳ قبر کاشی کاری شده نمایان شده که همگی بدون تاریخ هستند.

آب انبار هفت بادگیری عصر آباد

آب انبار هفت بادگیری عصرآباد متعلق به عهد مظفرالدین شاه قاجار می باشد که در روستای عصر آباد اشکذر قرار گرفته است.

این آب انبار توسط یک زرتشتی و مخصوص زرتشتیان همان روستا ساخته شده اما به دلیل قرارگیری بر سر راه قدیم و زیارتی یزد مشهد با وجود یک راه ورودی، دو پاشیر جداگانه دارد که توسط تیغه ای آجری از هم جدا شده است. آب انبار هفت بادگیری عصر آباد ، نه تنها از نظر تعداد بادگیر رتبه اول را دارد، بلکه جزو اندک آب انبارهای دو مخزنی ایران نیز محسوب می شود که به هم چسبیده اند. ارتفاع بادگیرها از سطح زمین حدود شش متر می باشد. بادگیرها به شکل زیبایی تزیین شده اند و در نمایی دوردست هر هفت بادگیر آن در یک ردیف به صف ایستاده اند که از شاهکارهای معماری ایران زمین به حساب می آیند.

این بنا به شماره ۷۷۵۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مجموعه حجت ‌آباد

مجموعه‌ی تاریخی و ارزشمند «حجت‌آباد» در روستایی به همین نام، قرار دارد و متشکل از بخش‌هایی همچون باغ، ساختمان‌های متعدد، حمام، آب‌انبار، ساباط و کاروانسرا است. این مجموعه‌ی عظیم به دستور و نیابت «میرزا محمد مستوفی» از حاکمان وقت یزد احداث شده است. اثری برجای مانده از دوران حکومت قاجاریان و اواخر پادشاهی ناصرالدین شاه که در مسیر «قنات قدیمی حجت آباد»، قرار دارد. ساختمان باغ این مجموعه دارای مساحتی ۱۴۰۰ متر مربع و در سه طبقه احداث شده که از قسمت‌هایی همچون سرسرا، هشتی، چندین اتاق، راهروهایی چهارگانه، ایوان و گنبد، تشکیل شده است. از ویژگی‌های جالب آن، تزئینات این باغ به وسیله‌ی آجر است که بسیار زیبا و هنرمندانه صورت گرفته و به عنوان میراث ملی کشور، به ثبت رسیده است.