در روزگار نبود برق و چراغ، شب‌های محرم در اشکذر با آتشی که بر فراز سازه‌ای به نام «کلک» افروخته می‌شد، روشن می‌گردید؛ آتشی که سوختش را کودکان و نوجوانان با جمع‌آوری هیزم از خانه‌ها و با نوای «شاخه شاخه درمنه» فراهم می‌کردند؛ سنتی شیرین و مردمی که مشارکت در عزای حسینی را با ساده‌ترین امکانات ممکن می‌ساخت.

بیش از شصت سال پیش، بانویی به نام زهرا بیگم سجادی، نخستین معلم دبستان دخترانه اشکذر، در دل کوچه‌های خاکی این شهر قدم گذاشت؛ زنی که حضور کوتاهش با خاطراتی ماندگار از ایمان، تلاش و همبستگی زنان اشکذر گره خورد.

فریادِ شادی از دور به گوش رسید: «آب آمد! آب آمد!» مردم، سبک‌پا به سوی جوی دویدند و به استقبال آب رفتند،عطر صلوات در محله ها پیچید.

 تُخ جنگی از بازی‌های محلی و سنتی کودکان اشکذر در ایام عید نوروز بود.