علی دهقانی اشکذری استاد دانشگاه و وکیل پایه یک دادگستری: یکی از مهمترین مسائل مربوط به حقوق خانواده که تقریبا در همه خانواده ها در مورد آن صحبت شده و می شود مسئله «مهریه» است. موضوعی که قبل و بعد از ازدواج همواره از اهمیت ویژه ای برخوردار است. «مهریه» یا «صِداق» عبارت از مالی […]
علی دهقانی اشکذری استاد دانشگاه و وکیل پایه یک دادگستری:
یکی از مهمترین مسائل مربوط به حقوق خانواده که تقریبا در همه خانواده ها در مورد آن صحبت شده و می شود مسئله «مهریه» است. موضوعی که قبل و بعد از ازدواج همواره از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
«مهریه» یا «صِداق» عبارت از مالی است که به مناسبت عقد ازدواج به مالکیت زن در می آید و مرد ملزم به دادن آن می باشد. (ماده 1087 قانون مدنی) اساس مهریه در حقوق ایران مبتنی بر سنت و مذهب است.
مهریه در اصل به معنای بخشش و هدیه ای است که مرد به زن می دهد و هرگز به این معنا نیست که زن خود را در برابر مهر می فروشد. مهریه به علاوه دارای کارکردهای اجتماعی نیز می باشد. کارکردهای اجتماعی مهریه، ارضای نیاز فطری، بیمه اجتماعی، احساس امنیت نسبت به آینده و ارزش نمادین برای زن است.
که البته امروزه متأسفانه، سنگین شدن مهریه ها، باعث کاهش نرخ ازدواج، ایجاد خصومت بین خانواده ها و حتی ایجاد سوداگری و نگاه اقتصادی به ازدواج به ویژه در شهرهای بزرگی مانند تهران شده است.
کارکردهای اجتماعی مهریه، ارضای نیاز فطری، بیمه اجتماعی، احساس امنیت نسبت به آینده و ارزش نمادین برای زن است.
که البته امروزه متأسفانه، سنگین شدن مهریه ها، باعث کاهش نرخ ازدواج، ایجاد خصومت بین خانواده ها و حتی ایجاد سوداگری و نگاه اقتصادی به ازدواج به ویژه در شهرهای بزرگی مانند تهران شده است.
آشنایی با قوانین مربوط به مهریه تا حد زیادی می تواند جلو برخی از این مضرات را بگیرد که در این مجال به برخی از مهم ترین آنها اشاره می کنیم؛
1)در عقد دائم تعیین مهریه الزامی نمی باشد، یعنی ممکن است که ازدواج دائم بدون تعیین مهر نیز انجام شود ولی در ازدواج موقت (صیغه) حتماً باید مهریه تعیین شود.
2)به محض وقوع عقد ازدواج، زن مالک مهریه می شود و اگر مهریه مال معینی باشد (مانند خانه) می تواند در آن هر گونه تصرفی که بخواهد انجام دهد. (ماده 1082 قانون مدنی) و اگر مهریه سکه یا وجه رایج باشد عندالمطالبه است یعنی هر زمان که زن مهریه را مطالبه نماید باید به او پرداخت شود. خداوند در قرآن می فرماید؛ « و اتوا النساء صدقاتهن نحله» و مهر زنان را با کمال رضایت و طیب خاطر به آنان بپردازید.
3)مهریه «حداقل» و «حداکثر» معینی ندارد بلکه هر قدر که طرفین بر آن توافق کنند می توان مهریه قرار داد.
4)اگر مهریه مال معینی (مانند خانه) باشد همان مال به زن تعلق می گیرد. حال چه قیمت آن کم شده باشد یا زیاد و اگر سکه باشد که همان تعداد سکه به وی تعلق خواهد گرفت ولی اگر پول رایج باشد، بر اساس نرخ تورم محاسبه و به زن تعلق می گیرد یعنی به فرض اگر 30 سال از زمان ازدواج گذشته باشد و مهریه پول رایج باشد، بر اساس نرخ امروز محاسبه و به زن تعلق می گیرد.
5)مهریه جزء «دیون مقدم» می باشد یعنی اگر مردی فوت نماید و مهریه زن خود را پرداخت نکرده باشد و از سوی دیگر طلبکاران زیادی داشته باشد، اول باید مهریه زن از اموال مرد پرداخت شود و بعداً دیون سایر طلبکاران داده شود.
6)حتی اگر فردی فوت نماید در حالیکه دیه به وی تعلق بگیرد (مثلاً مردی در اثر تصادف فوت کند یا به قتل برسد) از محل دیه وی نیز اول مهریه زن پرداخت می شود و سپس الباقی دیه بین وراث وی تقسیم می شود.
دانستن نکات مختصر ولی مهم فوق برای تمامی زن وشوهر ها پیش و پس از ازدواج بسیار مهم است. امید که به کار آید.
ماهنامه آوای اشکذر
Thursday, 14 November , 2024